ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

1^η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΓΥΡΟΠΕΛΕΚΑΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΔΠΠ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου (ΦΔΥΚΣ&ΚΚ) διοργάνωσε την 1^η συνάντηση δικτύωσης για την προστασία και διατήρηση των πληθυσμών των αργυροπελεκάνων (P.crispus) του δυτικού άξονα του Ελλαδικού χώρου σε επίπεδο Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), στα πλαίσια του πακέτου εργασίας Π.Ε.2.2. «Δικτύωση εσωτερικού» του Υποέργου 1 της πράξης «ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΟΤΥΧΙΟΥ ΣΤΡΟΦΥΛΙΑΣ & ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΓΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ» του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα, 13 Ιουλίου 2020 στο Κέντρο Πληροφόρησης Λιμνοθάλασσας Κοτυχίου – Δάσος Στροφυλιάς, όπου βρίσκεται η έδρα του ΦΔΥΚΣ&ΚΚ στο Λάππα Αχαΐας. Στη συνάντηση δικτύωσης συμμετείχαν στελέχη από τους ΦΔΠΠ και συγκεκριμένα: από τον ΦΔ Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών Ορέων, ΦΔ Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας, ενώ μέσω τηλεδιάσκεψης συμμετείχαν ο ΦΔ Καλαμά – Αχέροντα –  Κέρκυρας & ο ΦΔ Λίμνης Κερκίνης.

Η Συντονίστρια του ΦΔΥΚΣ&ΚΚ κα. Γεωργία Καραμπέρου, αφού καλωσόρισε τους συναδέλφους της έθεσε τους στόχους της συνάντησης & είχε το συντονισμό της συζήτησης. Εκπρόσωπος από κάθε ΦΔ έκανε μια μικρή παρουσίαση της προστατευόμενης περιοχής αρμοδιότητάς του, τα αποτελέσματα από την παρακολούθηση και την παρουσία του είδους P.crispus, ενώ παρουσιάστηκαν οι διαχειριστικές δράσεις που προγραμματίζονται να γίνουν στα πλαίσια του ΥΜΕΠΕΡΑΑ από κάθε ΦΔ ξεχωριστά.

Την παρουσίαση εκ μέρους του Φ.Δ. Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου έκανε η κα. Αλεξάνδρα Αναγνωστοπούλου, Δασολόγος M.Sc, εκ μέρους του Φ.Δ. Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου & Ακαρνανικών Ορέων ο Επόπτης φύλακας κ. Νικόλαος Παλαιός, από τον Φ.Δ. Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας, ο Συντονιστής κ. Δημήτρης Μπαρέλος, Περιβαλλοντολόγος M.Sc και η κα. Εύη Συντιχάκη, Βιολόγος M.Sc., ως εκπρόσωπος του Φ.Δ. Προστατευόμενων Περιοχών Καλαμά – Αχέροντα – Κέρκυρας. Μέσω τηλεδιάσκεψης συμμετείχε ο Συντονιστής του Φ.Δ. Λίμνης Κερκίνης κ. Θόδωρος Ναζηρίδης, Δασολόγος PhD, ο οποίος παρουσίασε τα δεδομένα της περιοχής ευθύνης του και αντάλλαξε τη τεχνογνωσία και την εμπειρία του από την παρακολούθηση του συγκεκριμένου είδους και των διαχειριστικών δράσεων που υλοποιεί διαχρονικά ο ΦΔ, αφού αποτελεί μια περιοχή με σημαντική παρουσία πελεκάνων.

Στόχος της δράσης ήταν η ενίσχυση της συνεργασίας με άλλους ΦΔΠΠ με την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και αντιμετώπισης προβλημάτων που σχετίζονται με την προστασία και διατήρηση του πληθυσμού του είδους Pelecanus crispus. Σκοπός αυτής της πρώτης συνάντησης ήταν κάθε Φορέας Διαχείρισης να παρουσιάσει δεδομένα σχετικά με τον πληθυσμό και τις συνήθειες του είδους του Αργυροπελεκάνου στην περιοχή ευθύνης του θέτοντας ένα κοινό σχέδιο δράσης για τις επόμενες συναντήσεις.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε άριστο κλίμα συνεργασίας, όπου τέθηκαν οι μελλοντικοί κοινοί στόχοι για την προστασία των Αργυροπελεκάνων. Προγραμματίστηκαν τα επόμενα κοινά βήματα όπως: α) Σύνταξη εκθέσεων αναφοράς από κάθε ΦΔ ξεχωριστά για την παρουσία του είδους μέχρι σήμερα, β) η πραγματοποίηση ταυτόχρονης παρακολούθησης και καταγραφής των ατόμων Αργυροπελεκάνων στους υγρότοπους της Δυτικής Ελλάδας από το προσωπικό των ΦΔΠΠ με κοινή μεθοδολογία και κοινά πρωτόκολλα καταγραφής κάθε τρίτη εβδομάδα κάθε μήνα.  Τα αποτελέσματα αφενός της πρώτης παρακολούθησης του είδους και αφετέρου της 1^ης συνάντησης δικτύωσης καθώς και όποια νέα ζητήματα προκύψουν θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν στην επόμενη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους στον Φ.Δ. Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου & Ακαρνανικών Ορέων.

Η δράση ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη των συμμετεχόντων στη λ/θ Πρόκοπος για την παρατήρηση του είδους στο πεδίο.

Δελτίο Τύπου απογραφής πελαργών διετίας 2019 - 2020

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΠΕΛΑΡΓΩΝ 2020

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΙΕΤΙΑΣ 2019 - 2020

Πραγματοποιήθηκε και εφέτος παρά την πρωτόγνωρη κατάσταση λόγω κορονοϊού η ετήσια απογραφή πελαργών του Ν. Θεσπρωτίας και κάποιων περιοχών του Ν. Πρεβέζης που εμπίπτουν στα όρια της περιοχής χωρικής αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Καλαμά - Αχέροντα - Κέρκυρας. Συνολικά, καταμετρήθηκαν φωλιές πελαργών σε 40 περιοχές του Ν. Θεσπρωτίας και 5 στο Ν. Πρεβέζης.

Κατά την απογραφή πραγματοποιείται απευθείας παρατήρηση και καταγραφή των φωλιών και των ζευγαριών των πελαργών. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ο αριθμός και η θέση των φωλιών με ή χωρίς πελαργούς, ενώ όπου υπάρχουν νεοσσοί καταγράφεται ο ακριβής αριθμός αυτών. Στα δεδομένα που συλλέγονται υπάρχουν κι άλλα στοιχεία όπως το υψόμετρο και οι γεωγραφικές συντεταγμένες κάθε φωλιάς, τυχόν άδειες ή κατεστραμμένες φωλιές καθώς και το είδος κάθε φωλιάς αν είναι φυσική ή τεχνητή και αν βρίσκεται π.χ. πάνω σε εκκλησία ή στύλο της ΔΕΔΔΗΕ.

Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά σε διάφορα γραφήματα τα αποτελέσματα τόσο της φετινής απογραφής όσο και η σύγκρισή τους με την προηγούμενη χρονιά δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του επισκεπτόμενου πληθυσμού των πελαργών για την τελευταία διετία στην περιοχή μας.

Στον πίνακα και στο γράφημα που ακολουθούν (Πίνακας 1, Γράφημα 1) φαίνεται για την τελευταία διετία το σύνολο των φωλιών των πελαργών, οι άδειες φωλιές, πόσα ζευγάρια πελαργών αναπαράχθηκαν και πόσοι νεοσσοί συνολικά παρατηρήθηκαν. Συμπερασματικά, παρατηρείται μια σταθερή κατάσταση στις ενεργές φωλιές πελαργών, αύξηση των νεοσσών (29%) αλλά και στον συνολικό πληθυσμό τους (νεοσσοί και ενήλικα) (14%). Υπήρξε μια μεγάλη αύξηση των φωλιών με 4 νεοσσούς και παρατηρήθηκαν και αρκετές φωλιές αντίστοιχα με 5 νεοσσούς (Εικόνα 1 στον Ξηρόλοφο Σουλίου). Τον Ιούλιο οι περισσότεροι πελαργοί ξεκινούν τις πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις, γυμνάζοντας τα φτερά τους και πηδώντας πάνω από τη φωλιά, πριν ξεκινήσουν  το μεγάλο τους ταξίδι προς την Ν. Αφρική, αν και στη πραγματικότητα οι περισσότεροι θα πάνε στο Σουδάν, στο Νότιο Σουδάν, στο Τσαντ, στην Κένυα ή στην Αιθιοπία, όπου μετακινούνται διαρκώς.

Πίνακας 1

Εικόνα 1 . Φωλιά στο χωριό Ξηρόλοφο

Γράφημα 1

Το είδος των φετινών φωλιών πελαργών φαίνεται στο γράφημα 2, όπου παρατηρείται η μείωση των φυσικών φωλιών σε στύλο (22%) και αύξηση της φωλεοποίησης σε τεχνητές φωλιές σε στύλο. Η μοναδική φωλιά σε εκκλησία βρίσκεται στη Κορώνη Πρεβέζης, με 3 νεοσσούς!

Γράφημα 2

Η κατανομή των νεοσσών ανά φωλιά για το 2020 φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα (Γράφημα 3). Προκύπτει ότι οι φωλιές με 4 νεοσσούς ήταν περισσότερες, ενώ φέτος δεν παρατηρήθηκαν φωλιές με έναν και έξι νεοσσούς. Αναλυτικότερα, το 58% των φωλιών είχαν από 4 νεοσσούς, ποσοστό μικρότερο από το 2019 (ήταν 45%), το 22% από τρεις νεοσσούς, λιγότερο από τις περσινές καταγραφές (ήταν 29%) και το 10% από δύο νεοσσούς, πολύ λιγότερους από πέρσι (ήταν 25%). Τέλος, αρκετές ήταν οι 5άρες φωλιές με 10 % σε σύγκριση με το 2019 που δεν υπήρχαν καθόλου. Σημαντική λοιπόν είναι η αύξηση των νεοσσών φέτος στις φωλιές, γεγονός που συνδέεται πιθανώς με την εύρεση αρκετής τροφής από το ζευγάρι πελαργών, στην περιοχή που αναπαράγονται και σε ακτίνα 1-3km έως 5km το περισσότερο (εικόνα 2).

Γράφημα 3

Ένα μήνα σχεδόν πριν από την αναχώρησή τους θα δούμε τους πελαργούς να συναθροίζονται σε λιβάδια, κοντά σε τέλματα ή λίμνες, και από κει, χρησιμοποιώντας τα θερμά ανοδικά ρεύματα ξεκινούν όλοι μαζί γυροπετώντας σε κυκλική πορεία. Τα νεαρά φεύγουν 1 με 2 εβδομάδες νωρίτερα από τα ενήλικα άτομα. 

Εικόνα 2 . Περιοχή τροφής 

Ο λευκοπελαργός (Ciconia ciconia) είναι προστατευόμενο είδος από τη Διεθνή αλλά και την Εθνική νομοθεσία, αλλά και ένα είδος που συντρόφευε πάντα τους ανθρώπους στις αγροτικές δουλειές. Οι πελαργοί, ως ρυθμιστές του πληθυσμού διάφορων «βλαβερών» για τον άνθρωπο (τρωκτικών, εντόμων, κ.ά.) έχουν μια σημαντικότατη θέση στα αγροτικά οικοσυστήματα. Είναι δείκτες της ισορροπίας του περιβάλλοντος ενώ παράλληλα αποτελούν σύμβολο της αρμονικής συμβίωσης του ανθρώπου με τη φύση της υπαίθρου. Αποτελεί υποχρέωση όλων μας να συμβάλλουμε στην προστασία τους!

Η απογραφή πελαργών οργανώθηκε και φέτος από το Φορέα Διαχείρισης Καλαμά- Αχέροντα-Κέρκυρας από μια ομάδα πεδίου που αποτελούνταν από το επιστημονικό προσωπικό και προσωπικό φύλαξης.

Στόχος της απογραφής των πελαργών είναι ο εντοπισμός τυχόν απειλών για τη ζωή του συγκεκριμένου είδους, όπως η χρήση χημικών ουσιών στη γεωργία, μονοκαλλιέργειες κλπ., που οδηγούν σε υποβάθμιση ή/και εξαφάνιση των ενδιαιτημάτων του, ώστε να ληφθούν  τα ανάλογα διαχειριστικά μέτρα αντιμετώπισής τους.

Γκρουπ επισκεπτών στα στενά Αχέροντα

Τo Σάββατο 11 Ιουλίου 2020, δεκαπέντε εκδρομείς από τα Γιαννιτσά ξεναγήθηκαν τα στενά Αχέροντα στη Γλυκή και ενημερώθηκαν για την οικολογική αξία της προστατευόμενης περιοχής του ποταμού από την υπεύθυνη ενημέρωσης.

Τοποθέτηση πινακίδων στα Κέντρα Ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης

Ο Φορέας Διαχείρισης Καλαμά - Αχέροντα - Κέρκυρας, προέβη στην τοποθέτηση συνολικά τεσσάρων πινακίδων, δυο ερμηνείας περιβάλλοντος και δυο κατεύθυνσης, σε επιλεγμένες θέσεις στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης των προστατευόμενων περιοχών Καλαμά (Σαγιάδα) και Αχέροντα (Αμμουδιά). Οι πινακίδες ερμηνείας στοχεύουν σε μια πρώτη ενημέρωση των επισκεπτών για τις προστατευόμενες περιοχές Δέλτα Καλαμά και Εκβολών Αχέροντα αντίστοιχα και η τοποθέτηση πινακίδων κατεύθυνσης στοχεύει  στην προώθηση περισσότερων επισκεπτών στα υφιστάμενα Κέντρα Πληροφόρησης για πιο εκτενή ενημέρωση σχετικά με τα προστατευόμενα είδη χλωρίδας, πανίδας και οικοτόπων την ανάδειξη των προστατευόμενων περιοχών και την ανάγκη προστασίας τους με απώτερο στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού.  

Ο σχεδιασμός και η επιμέλεια των πινακίδων έγινε από το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης και χρησιμοποιήθηκε φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Φορέα Διαχείρισης.

Παράνομη συλλογή τσαγιού εντός περιοχής NATURA ( Όρη Τσαμαντά)

Κατά την  επόπτευση – φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών και συγκεκριμένα στα Όρη Τσαμαντά- GR2120009 ( Θέση Πυραμίδα πάνω από το Λιά), στις 2- 7-2020, το προσωπικό φύλαξης του Φορέα Διαχείρισης, εντόπισε δύο πολίτες που είχαν προβεί σε παράνομη συλλογή μεγάλης ποσότητας τσαγιού του είδους σιδερίτη, και μάλιστα με εκρίζωση των φυτών, η οποία ήταν τοποθετημένη στο αυτοκίνητό τους.
Οι επόπτες φύλαξης του Φορέα Διαχείρισης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, ενημέρωσαν το δασαρχείο και ειδοποίησαν την αστυνομία η οποία πήγε επιτόπου στην περιοχή όπου και ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες.

Η ρίγανη και το τσάι του βουνού βρίσκονται στην κορυφή της προτίμησης του πληθυσμού και δέχονται σημαντικές πιέσεις από την αλόγιστη συλλογή με σκοπό την παράνομη εμπορία, με άμεσο κίνδυνο την εξαφάνιση τους από ορισμένες περιοχές. Τόσο η ρίγανη όσο και το τσάι είναι πολυετή φυτά τα οποία αναβλαστάνουν κάθε χρόνο από το ρίζωμα τους, αλλά και με σπόρους. Συνεπώς όσον αφορά τη συλλογή τους, θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε αφενός μεν να μην εκριζώνονται τα μητρικά φυτά και αφετέρου δε να μην κόβονται όλα τα ανθοφόρα στελέχη τους, τα οποία παράγουν τους σπόρους από τους οποίους προκύπτουν τα νέα φυτά.

Σύμφωνα, με τις Δασικές Απαγορευτικές Διατάξεις,  απαγορεύεται πλήρως η εκρίζωση και η ολοκληρωτική αποκοπή αρωματικών – μελισσοτροφικών φυτών (τσάι του βουνού, ρίγανη, θυμάρι κ.α.), ενώ επιτρέπεται η συλλογή τους ατελώς και σε περιορισμένη ποσότητα (έως 1 κιλού), μόνο κατά την εποχή ανθοφορίας και ωρίμανσης τους (Ιούλιος - Αύγουστος) και αποκλειστικά για προσωπική χρήση. Η συλλογή πρέπει να γίνεται χειρωνακτικώς, με τη χρήση ψαλιδιού ή μαχαιριού και χωρίς να αποκόπτονται όλοι οι βλαστοί των φυτών, ώστε να εξασφαλίζεται η αναπαραγωγή τους. Επιπλέον, τονίζεται ότι η εμπορία αρωματικών βλαστών επιτρέπεται, κατόπιν εγκρίσεως του Δασαρχείου, συμπληρώνοντας σχετική αίτηση και καταβολής του ανάλογου, σύμφωνα με τον κατ’ έτος πίνακα διατιμήσεως, μισθώματος και μόνο και εφόσον δε θίγεται η αρχή της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της αναπαραγωγής των φυτών.

Η προστασία των αρωματικών φυτών και των φαρμακευτικών βοτάνων απορρέει από το Βασιλικό Διάταγμα 657/1963 (ΦΕΚ 191/Α) «Περί απαγορεύσεως κοπής και εκριζώσεως μελισσοτροφικών φυτών», από την παράγραφο 1 του άρθρου 19 του νόμου 998/1979, όπως τροποποιήθηκε από το Π. Δ. 67/1981 «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας κ.λπ.», από τον Ν. 3937/2011 «Περί διατήρησης της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις», καθώς και από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 66 του Ν.Δ.86/1969 «Δασικαί Αστυνομικαί Διατάξεις». Στις δύο περιπτώσεις επιτρέπεται η συλλογή μόνον με κοπή και όχι εκρίζωση.

Όλοι μαζί μπορούμε, με προσωπικό ενδιαφέρον και ευαισθησία, να συμβάλλουμε στην προστασία και διατήρηση των τόσο σημαντικών για την περιοχή μας αρωματικών και ενδημικών φυτών.